De introductie van nieuwe technologie gaat doorgaans gepaard met twee tegenstrijdige gevoelens: angst en overmoed. Laat dat laatste nu net zijn wat gebruikers van vertaalmachines geregeld de das omdoet. Wie Google Translate blind vertrouwt, kan zichzelf onsterfelijk belachelijk maken. En niemand zal zeggen: het is de schuld van de machine.
Dat mocht de politiezone Brussel-Noord ondervinden, toen ze uitpakte met een gespierde verkeerscampagne tegen snelheidsduivels in Schaarbeek, Evere en Sint-Joost-ten-Node. De wervende slogan luidde: ‘Het flitst op de zone!’ Het Brusselse nieuws medium Bruzz hierover: “In het Frans klinkt de leuze ‘ça flashe sur la zone’ prima, maar de door Google Translate gehaalde vertaling naar het Nederlands is minder flitsend. ‘Het flitst op de zone’ doet vooral pijn aan de ogen.”
Ook in 2019 liep in Schaarbeek een campagne tegen sluikstorten, en daar bakte de gemeente het zo mogelijk nog bruiner. Op een affiche stond een verbodsteken voor afval met daaronder de slogan: ‘La rue n’est pas une poubelle’ – ‘De straat was geen afval’. Google Translate? Nee, dit keer niet. Bruzz merkt hier terecht op dat de fout makkelijk verholpen had kunnen worden, “want zelfs Google Translate komt met een betere vertaling van de Franstalige slogan”.
Dan toch maar Google Translate? Ik vrees van niet. Neem nu Sint-Pieters-Woluwe, een andere Brusselse gemeente. Daar trokken ze vorig jaar de aandacht van de krant De Standaard met een merkwaardig bericht in het gemeentelijke informatieblad Wolumag. Sint-Pieters-Woluwe nodigde zijn inwoners uit op een ‘blootstelling’. Gemeenteraadslid van de oppositie Carla Dejonghe (Open Vld) zei daarover tegen de journalist van De Standaard: “Ik erger me mateloos aan die fouten. Op onze gemeentediensten werken hoe langer hoe minder mensen die Nederlands kennen. Dan jagen ze de Franse teksten maar door Google Translate, de vertaalmachine van Google.”
Als je in Google Translate ‘exposition’ intikt, krijg je in het Nederlands ‘blootstelling’. Nu, terwijl je exposition invoert, krijg je onderaan nog enkele andere suggesties zoals ‘exposition d’art’ en ‘exposition universelle’. Het eerste vertaalt Google als ‘kunst tentoonstelling’, wat al meer in de buurt komt, maar bij het tweede krijg je dan weer universele tentoonstelling, waar het wereldtentoonstelling hoort te zijn. De Avenue de l’Exposition Universelle heet op het tweetalige straatnaambord in het Nederlands de Wereldtentoonstellingslaan. Maar die correcte vertaling dateert natuurlijk van lang voor het internet.
Faire demi-tour
Hetzelfde tweetalige Wolumag deed een jaar eerder een oproep bij dezelfde inwoners over hoe ze de grafzerken van hun dierbaren op een ecologische manier moesten onderhouden. Opnieuw: van Google Translate meteen naar de drukker. Dit stond er zwart op wit:
Toussaint aanpak, symbolisch tijd voor sommigen van ons, die de begraafplaats zal het hoofd voor een moment van herinneringen en de traditionele onderhoud van de familie graven ... Maar hoe je een grafsteen effectief te handhaven, terwijl zeggen verdringen bleekmiddel en producten die schadelijk zijn voor het milieu?
De Vlaamse doden van Woluwe zullen faire demi-tour in hun graf, zoals Google ‘zich omdraaien’ vertaalt. Zelfs met meer context krijg je overigens hetzelfde resultaat: ‘zich omdraaien in zijn graf’ is volgens Google Translate faire demi-tour dans sa tombe. Hoe zit het nu met die belofte dat de vertaalmachine almaar beter zal presteren? Over hoeveel tijd zullen we se retourner dans sa tombe te zien krijgen?
De burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe is de verantwoordelijke uitgever van het gemeentelijke informatieblad. De man zal wel in zak en as zitten, zou je denken. Zijn woordvoerder sloeg in De Standaard alvast een indrukwekkend mea culpa: “Een fout in Wolumag. Ah, c’est la vie. Het is het leven, hé. Maar je mag niet denken dat we dat doen tegen de Nederlandstaligen. Het zijn fouten, en die gebeuren. Gewoon. Oké?”
En heb je al gehoord van die andere politicus, het gemeenteraads-lid Fnac? Hij kwam in het vizier van een journalist van Bruzz, in het Fnac-filiaal in het City 2-winkelcomplex aan de Brusselse Nieuwstraat. De firma Devialet - Ingénierie Acoustique de Franceheeft normaal een verkooppunt in die Fnac-winkel. Toen dat verkooppunt tijdelijk was opgedoekt, plaatste het bedrijf een bord met een tweetalige mededeling voor zijn klanten. Die konden voortaan terecht bij ‘het gemeenteraadslid Fnac’.
Als u wilt ontdekken onze producten, het gemeenteraadslid Fnac van het dimlicht geluid wordt je graag te woord.
En terwijl Franstalige klanten op voorkomende wijze bedankt werden voor hun vertrouwen (Merci de votre confiance et à bientôt pour de belles découvertes musicales), werden de Nederlandstalige klanten alleen maar in opperste verwarring gebracht: ‘Bedankt voor uw vertrouwen is gauw voor prachtige muzikale ontdekkingen.’
Voordelen
Maar Google Translate heeft ook voordelen. Zo heb ik een vriend die Tony heet, Tony Rivers. Hij stuurde me onlangs nog een e-mail met als onderwerp: BELANGRIJKE BOODSCHAP.
Hallo vriend. Dit is het voorstel dat ik voor je heb en ik hoop dat je hier met mij mee samenwerkt. Tijdens een officiële taak in Libië in 2011 tijdens de onrust in Libië tegen de voormalige heerser kolonel Muammar Gaddafi , in het huis van zijn minister van Defensie Abu Bakr Yunis Jabr, kwamen Myself en een andere officier fortuin tegen (fondsen) en goudstaven geladen in gevallen.
Mijn vriend Tony ging zo nog even door, om als volgt te eindigen:
Ik zal meer details geven over het bedrag in de doos en de hoeveelheid van het goud wanneer u met belangstelling antwoordt om mij hierbij te helpen. Ik reken oprecht en oprecht op u om deze kluis te laten ontruimen en bij u af te leveren zodat wanneer ik klaar ben met mijn taken hier in Afghanistan, ik naar u toe zal komen en we alles wat we in de doos hebben verstandig kunnen gebruiken. Ik ben oprecht op zoek naar uw medewerking.
Het voordeel van Google Translate? Het zorgt ervoor dat je oplichters in een oogwenk kunt ontmaskeren. En weet je wat Google Translate ook doet? Je doen hopen dat het eten beter is dan de website. Zoals in dit Brusselse restaurant met een bewogen geschiedenis:
De geschiedenis van het zeepaardje heeft gewiegd met de transformatie van de buurt sinds de 17e eeuw. Gebouwd als een herberg in 1680, terwijl de haven van Brussel nog steeds vol met bedrijvigheid was, keek het uit naar een pier van waaruit schepen naar Antwerpen waren geënterd en ook de kapitein van het schip ondergebracht. haven.
Gelukkig is er wel een ruime Keuze uit speciaal bier en ambacht. Wie zijn wij dan om te muggenziften?
Peter Van Rompaey Peter Van Rompaey is senior communicatieadviseur bij de Vrije Universiteit Brussel, en geeft opleidingen in speeches schrijven en toespraken houden. www.retor.be